جزئياتي راهبردي از دور آخر مذاكرات با غرب

ايران و۱+۵در وين۶برسرچه به توافق رسيدند؟

علاوه بر اين دولت آمريكا متعهد شده است با همان شرايط و ضوابط تفاهم ژنو كه در واقع آزادسازي مبلغ 4.2 ميليارد دلار را در مقابل رقيق سازي و اكسيدسازي مواد 20 درصد مقرر ساخته بود، اين بار مبلغ 2 ميليارد و 800 ميليون دلار از دارايي‌هاي مسدود شده جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور را ظرف اين چهار ماه آزاد كند.  تيم مذاكره كننده جمهوري اسلامي ايران به منظور شركت در ششمين دور مذاكرات ايران و گروه 1+5 درباره راه‌حل جامع هسته‌اي 11 تير ماه به وين سفر كرد و بيش از دو هفته به رايزني با گروه 1+5 پرداخت و پس از آنكه روشن شد رسيدن به توافق نهايي تا موعد مقرر (20 جولاي) 29 تير مقدور نيست، جمهوري اسلامي ايران و كشورهاي 1+5 تصميم به تمديد دوره گام اول برنامه اقدام مشترك ژنو گرفتند و پس از رايزني‌هاي فشرده‌اي كه از روز پنجشنبه 26 تيرماه در خصوص تمديد مذاكرات بارايزني ظريف و اشتون آغاز شد ودر ادامه بهرايزني‌هاي دوجانبه باآمريكايي‌ها منجر شد، بالاخرهدر ساعت 30 دقيقه بامداد روز شنبه 28 تير ماه در شهر وين در خصوص تمديد توافقنامه ژنو براي چهار ماه به توافق دست يافتند.

سيد عباس عراقچي معاون وزير خارجه ايران و عضو ارشد تيم مذاكره كننده هسته‌اي پس از اعلام رسمي تمديد 4 ماهه مذاكرات هسته‌اي ايران و 1+5 درباره راه‌حل جامع در جمع خبرنگاران عنوان كرد: حدود 18 روز در وين كار فشرده‌اي داشتيم و هدف اين بود تا 20 ژولاي (يكشنبه) به توافق نهايي دست يابيم، ولي اختلافات عميقي در خصوص مسائل مختلف موضوع مذاكره وجود دارد.در بعضي از موضوعات پيشرفت داشتيم و در برخي از موضوعات پيشرفتي نداشتيم.

عراقچي با اشاره به نگارش متن توافقنامه در اين دوره گفت: پيشرفت خوبي از لحاظ متن داشتيم ولي از لحاظ محتوا كماكان اختلافات باقي است. همانطور كه قبلا گفته شده بود 60 الي 65 درصد متن آماده شده ولي 35 درصد باقيمانده شامل مسائل كليدي مي‌شود كه از نظر محتوايي بيش از 80 درصد متن را تشكيل مي‌دهد.

عضو ارشد تيم مذاكره كننده هسته‌اي ادامه داد: با توجه به اينكه در مذاكرات قادر نشديم اختلافات را برطرف و مواضعي كه داشتيم هنوز با مواضع آنها فاصله زيادي دارد. راه‌حل هايي كه ارائه شد نتوانست اين فاصله را پر كند اما همه از اينكه فضاي مذاكرات، فضاي سازنده‌اي هست و از اينكه اراده جدي در همه طرف‌ها براي رسيدن به راه‌حل هست به اين نتيجه رسيدند كه مذاكرات بايد ادامه يابد.

وي خاطرنشان كرد: ما نتوانستيم به ضرب الاجل 29 تير ماه برسيم و توافق را نهايي كنيم، ولي همه اتفاق نظر داشتند كه در شرايط و فضاي فعلي بايد مذاكره ادامه يابد و براي ادامه مذاكره البته منعي نداشتيم و 29 تير آخر مهلت مذاكراتي ما نبوده است.آنچه در توافقنامه ژنو به عنوان مهلت مذاكرات تعيين شده يك سال از زمان تصويب توافقنامه ژنو است (24 نوامبر 2014) و به طور طبيعي مهلت مذاكره داريم. اگر گام اول تمديد نمي‌شد، تحريم‌ها بايد به سر جاي خود برمي‌گشت و ايران ملزم به رعايت تعهدات خود نبود و مي‌توانست برنامه خود را شروع كند.در سه روز آخر وقتي به اين جمع بندي رسيديم كه رسيدن به توافق تا 20 ژولاي عملي نيست، بحث‌ها را به سمت تمديد گام اول برديم.

وي اضافه كرد: تصميم گرفته شد تمديد گام اول به مدت چهار ماه تا 24 نوامبر باشد و گام اول توافق ژنو براي چهار ماه ديگر تمديد شد. بدين معنا كه همه تعهداتي كه طرفين در توافق ژنو قبول كرده بودند به مدت چهار ماه ادامه مي‌يابد و همه تحريم‌هايي كه بر اثر توافق ژنو تعليق شده بود طي چهار ماه آينده كماكان تعليق خواهد بود و همه اقداماتي كه ما تعهد كرده بوديم انجام ندهيم در چهار ماه آينده به همان ترتيب خواهد بود.

به گزارش فارس وآنگونه كه عراقچي عنوان كرده بود مذاكرات فشرده‌اي در خصوص شرايط و چگونگي اين تمديد صورت گرفت ونهايتاً يك سند توضيحي يك صفحه‌اي به صورت غير رسمي (non-paper) آماده شد كه طي آن طرفين نحوه تمديد دوره گام اول توافق ژنو را بيان كرده‌اند.

علاوه بر اين دولت آمريكا متعهد شده است با همان شرايط و ضوابط تفاهم ژنو كه در واقع آزادسازي مبلغ 4.2 ميليارد دلار را در مقابل رقيق سازي و اكسيدسازي مواد 20 درصد مقرر ساخته بود، اين بار مبلغ 2 ميليارد و 800 ميليون دلار از دارايي‌هاي مسدود شده جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور را ظرف اين چهار ماه آزاد كند.

معاون وزير خارجه ايران در اين باره گفته بود: مذاكرات فشرده‌ و بحث‌هاي عميقي در اين زمينه صورت گرفتو نهايتا مقرر شد آن مبلغ پرداخت شود و قرار شد در 4 ماه آينده 2 ميليارد و 800 ميليون دلار، در 6 قسط به حساب بانك مركزي واريز شود؛ 4 قسط 500 ميليون دلاري و دو قسط 400 ميليون دلاري.

خبرنگار فارس مطلع شد كه اين مبلغ درشش قسط 500 ميليون دلاري و دو قسط 400 ميليون دلاري، در فواصل زماني تقريباً هر سه هفته يك بار به شرح زير پرداخت خواهد شد:

* قسط اول : 500 ميليون دلار در روز 10 مرداد 1393 (اول اوت 2014)

* قسط دوم: 500 ميليون دلار در روز 3 شهريور 1393 (25 اوت 2014)

* قسط سوم: 400 ميليون دلار در روز 26 شهريور 1393 (17 سپتامبر 2014)

* قسط چهارم 500 ميليون دلار در روز 18 مهر 1393 (10 اكتبر 2014)

* قسط پنجم : 500 ميليون دلار در روز 12 آبان 1393 (3 نوامبر 2014)

* قسط ششم : 400 ميليون دلار در روز 2 آذر 1393 (23 نوامبر 2014)

براساس اين گزارش، در اين سند Non- Paper مقرر شده است كه دو طرف به اجراي مؤثر و به موقع اقدامات مندرج در برنامه اقدام مشترك همچنان ادامه دهند.

آنگونه كه خبرنگار فارس مطلع شده،آمريكا در اين سند توضيحي پذيرفته است كه پرداخت به موقع اين مبالغ را به نحوي ممكن كند كه از بروز اشكالات و تأخيراتي كه در شش ماهه گذشته رخ داده بود خودداري شود.

علاوه بر اين كشورهاي اروپايي و آمريكا پذيرفتند كه در اجراي مؤثرتر لغو تحريم‌هاي بيمه، شرايطي را در نظر بگيرند كه با توجه به كوتاه بودن تمديد چهار ماهه تفاهم ژنو، چنانچه خسارتي در طول دوره چهار ماهه رخ دهد، پرداخت مربوطه بعد از چهار ماه نيز بتواند صورت گيرد. اين تـعهد جديـد از سوي آمريكا اطمينان خاطر بيشتري براي شركت‌هاي بيمه‌گذار، به خصوص براي بيمه حمل و نقل دريايي از جمله بيمه نفتكش‌ها براي حمل نفت ايران، ايجاد خواهد كرد و برخي از ترديدهاي آنها را پوشش خواهد داد.

براساس اين سند توضيحي، جمهوري اسلامي ايران نيز اعلام كرده است كه برنامه از پيش طراحي شده خود را براي تهيه سوخت راكتور تحقيقاتي تهران ادامه خواهد داد و به طور مشخص 25 كيلو از اكسيد20 درصد خود را به صفحه‌هاي سوخت براي مصرف راكتور تحقيقاتيتهران تبديل خواهد كرد.

ايران همچنين براساس برنامه طراحي شده خود، مواد غني شده زير2 درصد خود را، كه اضافات ناشي از فرآيندهاي ناقص قبلي مي‌باشد، به هگزافلورايد اورانيوم طبيعي برخواهد گرداند تا آماده غني سازي مجدد شوند.

براساس اين سند توضيحي يك صفحه‌اي غير رسمي (non-paper) دو ابهام مشخص در اجراي توافق ژنو كه نسبت به نحوه دسترسي آژانس به كارگاه‌هاي ساخت قطعات و نيز توليد سانتريفيوژهاي جديد بود نيز در اين سند توضيحي، به گونه‌اي كه هيچ تعهدي فراتر از توافق ژنو براي جمهوري اسلامي ايجاد نكند، مرتفع شده است.

لازم به ذكر است روز يكشنبه 29 تير ماه شش ماه اول گام نخست‌ توافقنامه ژنو پايان يافت و در همان روز آژانس بين‌المللي انرژي اتمي با صدور گزارشي تأييد كرد كه ايران تمامي تعهدات خود براساس توافق ژنو را انجام داده است.

مرضيه افخم سخنگوي وزارت امور خارجه نيز امروز (چهارشنبه) در نشست هفتگي با خبرنگاران از پرداخت هشتمين قسط مربوط به توافقنامه ژنو خبر داد.

آنگونه كه ايران و 1+5 در وين 6 توافق كردند قرار شد تا دو سه هفته در پايتخت‌ها به بررسي پيشنهادات مطرح شده بپردازند وبه گفته افخمدر طي چهار ماه آينده پيش‌بيني‌ها اينگونه است كه در سطح رؤساي گروه‌هاي مذاكره كننده، كارشناسان و معاونان ديدارهايي انجام شود كه برنامه نهايي زمان و مكان آن هنوز مشخص و نهايي نشده البته اوايل سپتامبر اولين دور از مذاكرات پيش‌بيني شده است.

سخنگوي وزارت خارجه عنوان كرد: ااولين ديدارها در سطح گروه‌هاي كارشناسي خواهد بود، حتي شايد زودتر از اوايل سپتامبر اين رايزني‌ها انجام شود. طرفين توافق كردند كه حدود دو تا سه هفته وقفه ايجاد شود و شروع مجدد كار نيازمند تماس‌هايي است كه در جدول كاري آقاي عراقچي و خانم اشميت وجود دارد و جزئيات بيشتر از اينكه در چه سطحي و چه زمان و محلي اين گفت‌وگوها برگزار شود، اعلام خواهد شد.

وزراي خارجه ايران و گروه 1+5 به همراه كاترين اشتون مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا در تاريخ سوم آذر ماه 1392 بعد از سه دور مذاكره در شهر ژنو درباره برنامه هسته‌اي ايران به توافقي تحت عنوان «برنامه اقدام مشترك» دست يافتند كه اين توافقنامه در سي ام دي ماه 1392 وارد مرحله اجرا شد و از بعد از آن بود كه ايران و 1+5 شش بار در شهر وين درباره راه‌حل جامع هسته‌اي به گفت‌وگو نشستند كه آخرين دور آن (وين 6) 30 دقيقه بامداد روز شنبه پايان يافت و در وين 5 كار نگارش متن پيش نويس توافقنامه جامع آغاز و در وين شش 60 تا 65 درصد از متن كه هشت تا 9 صفحه است و ضمايم آن بيش از متن است، به نگارش درآمد ولي كماكان اختلافات عمده در خصوص ميزان غني سازي، تحريم‌ها، راكتور آب سنگين اراك و بازه زماني وجود دارد