چهارشنبه ۱۹ فروردین ۹۴ | ۰۷:۲۹ ۱۵۳ بازديد
دكتر مجيد ابهري
در اين خصوص دكتر مجيد ابهري، متخصص علوم رفتاري و آسيب شناس اجتماعي، در گفتگو با«فردا» ضمن اشاره به اينكه شايعه در غيبت واقعيت متولد مي شود گفت: از نگاه آسيب شناسي رفتاري، شايعه مطلبي است كه دور از واقعيت بوده و يا با آن فاصله داشته باشد و يا اينكه واقعيت چندين برابر بزرگنمايي گردد. بنابراين در بررسي شايعه مي‌توان گفت شايعات يا اساسا كذب هستند يا واقعيت ذره‌بيني مي‌باشند كه در جامعه توسط افرادي توليد و پخش مي‌شوند كه با هدف مشخص اقدام به اين كار مي كنند.
وي در ادامه افزود: عموما شايعات توسط دو گروه گسترش مي‌يابد. گروه اول افراد بي‌خبري هستند كه در جريان مسائل به طور عميق و واقعي قرار نگرفته‌اند و صرفا با نقل شايعه قصد تعامل گفتاري دارند. گروه دوم كه به صورت هدفمند اقدام به تشديد و گسترش شايعات مي‌كنند و به نوعي نقش شبكه‌هاي اطلاع رساني معاند را ايفا مي كنند.
اين استاد دانشگاه با اشاره به اينكه عدم دسترسي مردم به حقيقت شايعه‌سازي را گسترش مي‌دهد اظهار كرد: وقتي مردم كمتر به حقايق دسترسي داشته باشند آنوقت شايعات جانشين واقيعتها مي‌شوند. در زماني كه شبكه‌هاي اجتماعي مانند مور و ملخ زياد شده اند و مردم اخبار را از اينستاگرام، فيس بوك، وايبر و... دريافت مي‌كنند بايد مسئولين با هوشياري بيشتري رفتار نمايند. اين شبكه هاي اجتماعي بازار شايعه را داغ‌تر مي‌كنند. بنابراين فقط وظيفه رسانه تصويري مثل صدا و سيما نيست كه با شايعات مقابله كند بلكه همه رسانه ها و مردم بايد در مقابله با شايعه حركت كنند. متاسفانه 90 درصد شايعات در شرايط حاضر ريشه خارجي دارند و كم‌كاري رسانه‌ها در اطلاع رساني و بيان واقيعتها اصلي‌ترين دليل گسترش شايعات است.
اين آسيب شناس علوم اجتماعي معتقد است: بسياري از اوقات خبري كه در جامعه منعكس مي‌شود ريشه واقعيت ندارد و تكثير آن گناه محسوب مي شود. در موضوع فوت آقاي مرتضي پاشايي هنرمند جوان يك مورد از اين موضوع را ملاحظه كرديم. ناگاه در شبكه هاي اجتماعي، خبري منتشر شد كه تاريخ دفن ايشان قبل از تاريخ تشيع بوده است و امثال اين اخبار. اين گونه اخبار علاوه بر آنكه خانواده هاي مصيب زده را دچار تشديد بحران مي‌كند مقدمات بي‌اعتمادي به نهادهاي مربوطه را نيز ايجاد مي‌نمايد.
اين متخصص علوم رفتاري افزود: در شيوع پديده شايعه‌سازي، يكي از اصلي‌ترين اركان سرمايه هاي اجتماعي كمرنگ مي شود و آن اين است كه در ابتدا روابط اجتماعي ميان افراد جامعه به خطر خواهد افتاد و در مرحله بعد اعتماد مردم به نظام اطلاع رساني و نهادهاي متولي تضعيف مي شود.
مجيد ابهري در ادامه عنوان كرد: شايعات معمولا در سه بخش توليد و منتشر مي شود. اول در مورد چهره هاي محبوب و شناخته شده در جامعه مانند هنرمندان، ورزشكاران و سياستمداران و مديران كلان جامعه؛ چراكه افكار عمومي نسبت به اين گونه افراد حساس بوده و علاقمند به آگاهي بيشتر در مورد آنان هستند. گروه دوم، در مورد مسائل اقتصادي مانند گراني و ارزاني يك كالا و يا كمياب شدن آن و از آنجا كه مردم گرايش به كسب آگاهي در مورد اداره امور زندگي خود دارند اين گونه شايعات نيز بسيار سريع منتشر مي شود.
وي افزود: و گروه سوم در مورد سلامت عمومي جامعه مانند وجود وايتكس در شير، آب آلوده و امثالهم. اين گونه مسائل نيز مستقيما از سوي دشمنان توليد مي‌شود و به قصد ايجاد اضطراب اجتماعي است.
مجيد ابهري در پايان تاكيد كرد: به هر حال سيستم اطلاع رساني در هر مورد اگر با سرعت اقدام به حركت نمايد گوي ميدان را از دست شايعه‌پردازان خواهد بود و از بروز آسيب هاي اجتماعي و ناهنجاري هاي رواني در جامعه مانع خواهد شد.
شبكه هاي اجتماعي بازار شايعه را داغ‌تر مي‌كنند/3 حوزه‌اي كه شايعه‌ساز ترند
در زماني كه شبكه هاي اجتماعي مانند مور و ملخ زياد شده اند و مردم اخبار را از اينستاگرام، فيس بوك، وايبر و... دريافت مي كنند بايد مسئولين با هوشياري بيشتري رفتار نمايند. اين شبكه هاي اجتماعي بازار شايعه را داغ‌تر مي‌كنند. متاسفانه 90 درصد شايعات در شرايط حاضر ريشه خارجي دارند و كم‌كاري رسانه‌ها در اطلاع رساني و بيان واقيعتها اصلي‌ترين دليل گسترش شايعات است. در روزهاي اخير تنور شايعه سازي در كشور داغ بوده است. از گسترش اسيدپاشي در شهرهاي گوناگون تا زمان دفن خواننده محبوب مرتضي پاشايي. گفته مي‌شود كه شايعه چون آب درياست يعني هرچه نوشيده شود، بيشتر ايجاد عطش مي‌كند؛ چراكه معمولا شايعه ترس و نگراني در جامعه ايجاد مي‌نمايد و مردم به علت عدم دسترسي به اطلاعات دقيق به آن پناه مي‌برند و آن را دهان به دهان نقل مي‌كنند و گاه بر آن مي‌افزايند. اما با توجه به آسيب پذيري شديد جامعه ما نسبت به رواج شايعات و تلاش فراوان برخي براي ترويج شايعه هاي سياسي، اقتصادي، امنيتي و اجتماعي در جامعه و تخريب سلامت و تعادل رواني مردم، چه بايد بكنيم. اين سئوالي است كه پاسخ آن را از يكي از كارشناسان مطرح در حوزه جامعه شناسي جويا شديم.در اين خصوص دكتر مجيد ابهري، متخصص علوم رفتاري و آسيب شناس اجتماعي، در گفتگو با«فردا» ضمن اشاره به اينكه شايعه در غيبت واقعيت متولد مي شود گفت: از نگاه آسيب شناسي رفتاري، شايعه مطلبي است كه دور از واقعيت بوده و يا با آن فاصله داشته باشد و يا اينكه واقعيت چندين برابر بزرگنمايي گردد. بنابراين در بررسي شايعه مي‌توان گفت شايعات يا اساسا كذب هستند يا واقعيت ذره‌بيني مي‌باشند كه در جامعه توسط افرادي توليد و پخش مي‌شوند كه با هدف مشخص اقدام به اين كار مي كنند.
وي در ادامه افزود: عموما شايعات توسط دو گروه گسترش مي‌يابد. گروه اول افراد بي‌خبري هستند كه در جريان مسائل به طور عميق و واقعي قرار نگرفته‌اند و صرفا با نقل شايعه قصد تعامل گفتاري دارند. گروه دوم كه به صورت هدفمند اقدام به تشديد و گسترش شايعات مي‌كنند و به نوعي نقش شبكه‌هاي اطلاع رساني معاند را ايفا مي كنند.
اين استاد دانشگاه با اشاره به اينكه عدم دسترسي مردم به حقيقت شايعه‌سازي را گسترش مي‌دهد اظهار كرد: وقتي مردم كمتر به حقايق دسترسي داشته باشند آنوقت شايعات جانشين واقيعتها مي‌شوند. در زماني كه شبكه‌هاي اجتماعي مانند مور و ملخ زياد شده اند و مردم اخبار را از اينستاگرام، فيس بوك، وايبر و... دريافت مي‌كنند بايد مسئولين با هوشياري بيشتري رفتار نمايند. اين شبكه هاي اجتماعي بازار شايعه را داغ‌تر مي‌كنند. بنابراين فقط وظيفه رسانه تصويري مثل صدا و سيما نيست كه با شايعات مقابله كند بلكه همه رسانه ها و مردم بايد در مقابله با شايعه حركت كنند. متاسفانه 90 درصد شايعات در شرايط حاضر ريشه خارجي دارند و كم‌كاري رسانه‌ها در اطلاع رساني و بيان واقيعتها اصلي‌ترين دليل گسترش شايعات است.
اين آسيب شناس علوم اجتماعي معتقد است: بسياري از اوقات خبري كه در جامعه منعكس مي‌شود ريشه واقعيت ندارد و تكثير آن گناه محسوب مي شود. در موضوع فوت آقاي مرتضي پاشايي هنرمند جوان يك مورد از اين موضوع را ملاحظه كرديم. ناگاه در شبكه هاي اجتماعي، خبري منتشر شد كه تاريخ دفن ايشان قبل از تاريخ تشيع بوده است و امثال اين اخبار. اين گونه اخبار علاوه بر آنكه خانواده هاي مصيب زده را دچار تشديد بحران مي‌كند مقدمات بي‌اعتمادي به نهادهاي مربوطه را نيز ايجاد مي‌نمايد.
اين متخصص علوم رفتاري افزود: در شيوع پديده شايعه‌سازي، يكي از اصلي‌ترين اركان سرمايه هاي اجتماعي كمرنگ مي شود و آن اين است كه در ابتدا روابط اجتماعي ميان افراد جامعه به خطر خواهد افتاد و در مرحله بعد اعتماد مردم به نظام اطلاع رساني و نهادهاي متولي تضعيف مي شود.
مجيد ابهري در ادامه عنوان كرد: شايعات معمولا در سه بخش توليد و منتشر مي شود. اول در مورد چهره هاي محبوب و شناخته شده در جامعه مانند هنرمندان، ورزشكاران و سياستمداران و مديران كلان جامعه؛ چراكه افكار عمومي نسبت به اين گونه افراد حساس بوده و علاقمند به آگاهي بيشتر در مورد آنان هستند. گروه دوم، در مورد مسائل اقتصادي مانند گراني و ارزاني يك كالا و يا كمياب شدن آن و از آنجا كه مردم گرايش به كسب آگاهي در مورد اداره امور زندگي خود دارند اين گونه شايعات نيز بسيار سريع منتشر مي شود.
وي افزود: و گروه سوم در مورد سلامت عمومي جامعه مانند وجود وايتكس در شير، آب آلوده و امثالهم. اين گونه مسائل نيز مستقيما از سوي دشمنان توليد مي‌شود و به قصد ايجاد اضطراب اجتماعي است.
مجيد ابهري در پايان تاكيد كرد: به هر حال سيستم اطلاع رساني در هر مورد اگر با سرعت اقدام به حركت نمايد گوي ميدان را از دست شايعه‌پردازان خواهد بود و از بروز آسيب هاي اجتماعي و ناهنجاري هاي رواني در جامعه مانع خواهد شد.
سیبسیبسیبسیبسیبd2